Notes on City and Architecture

خانه ثابت پاسال در خیابان نلسون ماندلا با مساحتی بیش از 11000 متر مربع.  عکس: حسین زهره‌وند «قصر سنگی» جردن؛ خانه‌ای برای یک شهر! منتشر شده در انسان‌شناسی و فرهنگ «از جماران که بیرون آمدم یک‌ راست رفتم به خلوت‌ترین خانه‌ای که سراغ داشتم؛ خانه‌ای بزرگ که قبلا برای «ثابت پاسال» بود و از همان جا به دادستانی انقلاب زنگ زدم و گفتم بروید هر چه قاچاقچی مواد مخدر می‌شناسید دستگیر کنید … شب نشده بود که زیرزمین و انباری‌های خانه پر زندانی شده بود». این نوشته برگرفته از خاطرات محمدصادق صادقی گیوی (معروف به صادق خلخالی) خود گویای سرنوشت پرماجرای این عمارت بعد از انقلاب است. عمارت اعیانی‌ای   که روزگاری مردم تهران «قصر سنگی»‌اش می‌نامیدند آماج حوادث گشت تا به اطوار گونه‌گون درآید و امروز به سخت‌جانی‌اش متروکه ‌ ای باشد لمیده بر جوار شریان شلوغ جردن. «قصر سنگی» همان خانه تاریخی تاجر پر رمز و راز ایرانی، حبیب‌الله ثابت معروف به «ثابت‌پاسال» است . سیاق معماری این عمارت ریشه در تاریخ و فرهنگ اروپا دارد. «ئوکلاسیسیسم» سبکی است که معماری این خانه بر آن بنا شده که ا...

عکس: احمدرضا حکیمی‌نژاد انسان؛ حلقه‌ی گمشده‌ی شهرهای ما منتشر شده در روزنامه «شرق pdf جستاری در مقوله‌ی پیدایش شهر مدرنِ صنعتی-خدماتی در ایران، ما را به بیش از یک قرن پيش بازمی‌گرداند؛ آن زمان که ايران در سير تحول تاريخی-اجتماعی خود و رکاب زدن در رسيدن به جهان "پساانقلابِ صنعتی" تلاش بی‌وقفه‌ای در واردات سياق غربیون می‌کرد؛ شاید بتوان خاستگاه شگل‌گیری شهر به معنای مدرن آن در ایران را در بطن انقلاب مشروطه جستجو کرد. آنچه که کمی بعدتر در دوران پهلوی اول عینیت یافت. پیش از این در دوران قاجار، وضع به این منوال بود که احياناً فلان شاه قجر میل فرنگ کرده و در اثنای سفر مبارک چيزهايی ديده و تحفه آورده که "وصف‌العيش، نصف‌العيش". قاجار که در ساخت‌و سازهای درباری به میراث شگرف صفویه چنگ می‌زد ـــ که البته اغلب میراث‌بر ناشی و پلشتی بودـــ به یُمن سفرهای مذکور، هر چه داشت را به چاشنی اَفرنگ می‌آراست و هر آنچه که متصل به دربار نبود هم، لاجرم پیرو نظام خان و رعیتی شکل می‌گرفت. شهر قاجار، شهر رو به زوال بود. شهری که از صدقه‌‌ سر حکام مفت‌خور بی‌کفایت، نه قدرت...